Kilitleme Etiketleme (EKED/LOTO) Asma Kilidi Nedir ve Özellikleri Nelerdir?

Asma kilitler, kilitleme-etiketleme prosedürlerine göre bir makine veya ekipman parçasının enerji kaynaklarını kilitlerken gerekli olan bir ara unsurdur. Bunlar, ana kilitleme cihazını bloke edilecek enerji kaynağına göre ve kilitli makine veya ekipman üzerinde herhangi bir onarım veya bakım çalışması yapmaya kimin yetkili olduğunu gösteren bir etiketin yerleştirilmesiyle başlayan bir dizinin ortasında bulunur

Bu kilitleme cihazları valfler, elektrikli veya pnömatik ekipmanlar, gaz bileşenleri..vb için kullanılır. Bu tür öğeler kendileri kilitlenemez ve bunun için bir veya birkaç asma kilide ihtiyaç duyarlar.

• Açıkça tanımlanmış olmalıdır.

Bu gereklilik, bu cihazları uzaktan görünür hale getiren parlak renkler kullanılarak karşılanmaktadır.

• Yalnızca enerji kaynaklarını kontrol etmek için kullanılmalıdır. 

Bu tür asma kilitlerin ev ve işyerlerinde kullanılan kilitler gibi yüksek güvenlikli sistemlere sahip olması gerekmez. Başka bir deyişle, makine veya ekipmanı hırsızlıktan korumak için tasarlanmamıştır. Muayene ve bakım gerçekleşirken ana kilitleme cihazlarını kapatabilmeleri yeterlidir.

• Dayanıklı, uzun ömürlü ve uygulaması kolay olmalıdır. 

Burada, kilitlenen ekipman veya makinenin ürettiği ultraviyole ışınlara, kimyasal maddelere, yüksek sıcaklıklara, elektrik iletkenliğine vb. karşı dirençten bahsediyoruz.

EKED asma kilitleri için kelepçe(U halka) malzemesinin önemi
Tüm EKED asma kilitlerinin gövdesi, önceki bölümde bahsettiğimiz üçüncü gerekliliği sağlamalıdır. EKED asma kilitleri UV radyasyonu, ısı, kimyasallar vb. etkilere dirençli bir ABS reçine kaplamaya sahiptir. Bu asma kilitlerin ayırt edici özelliği, kelepçe malzemesidir. Piyasada bulunan EKED asma kilitler için kullanılan ana kelepçe malzemeleri şunlardır:

• Krom Çelik: Elektrikle temas riski olmayan makine veya ekipmanlarda kullanılır.

  

• Paslanmaz Çelik: Yalıtkan modelin gerekli olmadığı makine bakımlarında kullanılabilir. Yüksek nem ve tuzluluk seviyelerine sahip endüstriyel ortamlarda paslanmaz özelliği asma kilide ek direnç sağlar. Ayrıca dış mekan kullanımı için de uygundurlar.

  

• Plastik Reçine: İşçilerin bakım ve onarım çalışmaları sırasında maruz kalabilecekleri olası bir elektrik temasını önlemek için kullanılır.

  

Kısa, normal, uzun ve tel kelepçe;

EKED asma kilit tiplerinde göz önünde bulundurulması gereken bir diğer husus da kelepçe uzunluğudur. Asma kilitlerde kısa, normal, uzun ve esnek kablo kelepçeli modelleri mevcuttur. Bu farklı kelepçe ihtiyacı nereden geliyor? 

Temelde seçilecek kilit, çalışma sahasındaki mevcut alana, yani çalışabileceğimiz yerin yapısına bağlıdır. Asma kilidin ana kilitleme cihazını kapatabileceği çok dar bir boşluk varsa, uzun veya ekstra uzun kelepçe ile asma kilitler çok daha rahat bir şekilde yerleştirilebildikleri için çok kullanışlıdır.

Toz geçirmez kilitler(Dust proof padlock);

Kelepçe ve anahtar, tozlu ortamlarda kullanıma uygun olarak toz geçirmez özellikte tasarlanmıştır. Kimyasallara, aşırı sıcaklıklara ve UV ışınlarına dayanıklılık. Anahtar tutma özelliği asma kilitlerin açık bırakılmamasını sağlar.

Renkler: bir görünürlük ve organizasyon maddesi
EKED asma kilitlerinin en çarpıcı yönlerinden biri şüphesiz parlak renkleridir. EKED asma kilitleri kırmızı, yeşil, mavi, sarı, turuncu..vb renklere sahiptir.

Bu parlak renkler asma kilidin görünürlüğünü arttırır. Ana kilitleme cihazı ve EKED etiketleri ile birlikte, makine ve ekipmanın bakım-onarım için kilitlendiğini bildirmeye yardımcı olurlar. Üzerinde çalışma yaparken diğer işçilerin yanlışlıkla ekipmanı çalıştırmalarını önlerler.

EKED Kilitlerin Genel Özellikleri

Kilitleme/etiketleme uygulamaları için özel üretilmiş, tesisteki diğer tüm kilitlerden farklı ve ayırt edilebilir özellikte olmalıdır. Kilitler kişiye özel olmalıdır. OSHA nın önerdiği 1-Kilit, 1-Anahtar, 1-Kişi konsepti takip edilmeli, sadece tek anahtar seçeneği tercih edilmelidir. Servis ve bakım gerçekleştirirken kilitleme anahtarınızı asla iş arkadaşlarınızla paylaşmayın. Grup Kilitleme işlemini gerçekleştirirken bile, her çalışanın ayrı kilit ve anahtarı olduğundan emin olun.

Kişisel kilitler üzerinde kilit sahibinin ad, soyad, bölüm, irtibat numarası..vb tanımlayıcı bilgileri bulunmalıdır.

Asma kilitler firma adı ve logosu, asma kilit numaralandırma, departman adı, renk kodlaması vb. İle sipariş edilebilir. Asma kilit tam kapalı olmadan anahtar delikten çıkmayacak özellikte olmalıdır. (Kilit mekanizmasındaki anahtar blokaj sistemi, kilidin açık unutulmasını engeller.) Aşındırıcı kimyasallar, aşırı değişken ısılara ve UV ışınlarına yüksek direnç göstermelidir.

EKED kilitleri, tehlikeli enerjinin kontrolü dışındaki hiçbir amaç için kullanılmamalıdır.
Kişisel kilitler ayrı ayrı kilitlenmeli ve anahtarlar, kilidi uygulayan kişinin tam kontrolü altında olmalıdır. Kilitler kesinlikle bir başka çalışana ödünç verilmemeli ve çoğaltılmamalıdır.

EKED/LOTO Asma Kilit Anahtarları ve Özellikleri

EKED asma kilitler standart düz bir anahtarla açılır ve kapanır. Asma kilit açıkken anahtarı kilitte tutan bir güvenlik mekanizması içerirler. Bu, asma kilidin anahtarsız kapanmasını engeller ve asma kilitten sorumlu işçiyi onu kapatmaya zorlar. Anahtarlarla ilgili bir başka özellik, EKED asma kilitleri farklı anahtarlara sahip olabileceği gibi aynı anahtarlı veya ana(master) anahtarlı olabilir.

Aynı anahtarlı asma kilitlere sahip olmak, bir çalışanın belirli bir tesiste çok sayıda asma kilidi kullanması gerektiğinde kullanışlıdır. Tek bir kişi tarafından birden çok noktada kilitleme için, aynı anahtarlı asma kilitler önerilir. Bir set içindeki tüm kilitler aynı anahtarla açılabilir. Bu seçenek, zaman kazandıran iyi bir çözümdür. Bununla birlikte OSHA düzenlemelerine göre, her çalışanın kendi asma kilitlerinden sorumlu olması gerektiğinden, aynı anahtara sahip tek bir asma kilit setinin farklı çalışanlar arasında dağıtılamayacağına dikkat etmek önemlidir.(OSHA direktifi; Bir Çalışan – Bir Kilit – Bir Anahtar)

Çok sayıda kilitleme noktasına sahip makinede çalışan büyük ekiplerin ana anahtarlı kilit kullanması idealdir. Takım yöneticileri, ana anahtarları kullanarak gerekirse herhangi bir asma kilidi kaldırabilir. Bu işlem özel talimatlar ile gerçekleştirilmelidir. Ekip yöneticileri ayrıca ana anahtarları yalnızca kendilerinin erişebileceği bir yerde saklamaktan da sorumludur.

FARKLI ANAHTAR SEÇENEKLERİ

• Farklı Anahtarlı Sistem (KD-Keyed Differ System)

Her kilidin yalnızca bir anahtarı vardır ve anahtar diğer kilitlerle eşleşmez. Birden fazla bakım personelinin ekipmanı kilitlemesi gerektiğinde potansiyel anahtar kopyasının olmamasını sağlamak için idealdir.

• Aynı Anahtarlı Sistem (KA-Keyed Alike System)

Bir veya daha fazla anahtar belirlenmiş gruptaki tüm asma kilitleri açabilir. Birden çok grup özel olarak yapılabilir ve farklı gruplardaki anahtarlar birbirine uymaz.

Bu seçenek, tek bir çalışana birden çok kilit atandığında faydalıdır. Ancak, OSHA düzenlemelerine göre hiçbir çalışanın başka biri tarafından uygulanan kilidi açamayacağını unutmamak önemlidir. Bu nedenle, aynı setten aynı anahtarlı kilitler asla birden fazla çalışana dağıtılmamalıdır. Bu kilit türü çoğunlukla, bir bakım görevlisi birden fazla makineden veya izolasyon noktasından sorumlu olduğunda kullanılır. Doğru anahtarı bulmayı kolaylaştırır ve bir anahtarlığın üzerindeki anahtar sayısını azaltır.

• Farklı Anahtarlı ve Ana Anahtarlı Sistem (KDMK- Keyed Differ & Master Key System )

Belirlenmiş bir gruptaki her kilidin yalnızca bir anahtarı vardır. Anahtarlar birbirine uymaz, ancak bir ana anahtar gruptaki tüm EKED asma kilitlerini açabilir. Birden fazla gruplama yapılabilir. Ana anahtar, farklı bir gruptaki kilitlere uymaz.

• Aynı Anahtarlı ve Ana Anahtarlı Sistem (KAMK- Keyed Alike & Master Key System )

Bir anahtar belirlenmiş gruptaki tüm asma kilitleri açabilir, ana anahtar ise gruptaki tüm EKED asma kilitlerini açabilir.

• Büyük Ana Anahtarlı Sistem (Grand Master Key System )

Büyük ana anahtar, aynı anahtarlı ve farklı anahtarlı kilitler dahil tüm kilitleri açabilir. Bu seçenek, birden çok düzeyde denetim erişimi gerektiren büyük ekiplere sahip uygulamalar için kullanılır. Bu, amirlerin acil bir durumda kilidi kolayca kaldırmasına olanak tanır. Büyük ana anahtarlar yalnızca üst yönetim tarafından erişilebilen güvenli bir yerde tutulmalıdır.

Anahtar Kaydı

Planlı Kilitleme Etiketleme Programının bir parçası olarak asma kilitler kullanıma başlamadan önce bir anahtar kayıt sistemi uygulanması önerilir. Doğru kullanıldığında, anahtarların yinelenmesini önleyebilir ve güvenliği artırabilir. Sisteminizi kaydettirdiğinizde size benzersiz bir kimlik referansı verilir ve ileride ek asma kilit sipariş ederken bu referansı kullanarak anahtarlarınızın kopyalanmamasını sağlayabilirsiniz. Ayrıca kuruluşunuz içinde anahtar çizelgesinin kullanımı, asma kilit ve anahtarın kime verildiğini ve ne zaman verildiğini kolayca belirlemenizi sağlayacaktır.